فلج بلز در کودکان و نوجوانان نوعی اختلال عصبی است که باعث ضعف ناگهانی عضله‌های صورت می‌شود. در بیشتر موارد، این مشکل فقط یک سمت از صورت را درگیر می‌کند. چنین وضعیتی باعث می‌شود که یک طرف صورت بچه‌ها افتاده‌تر به‌نظر برسد. فلج صورت می‌تواند ترس‌آور و ناراحت‌کننده باشد؛ این موضوع کاملاً طبیعی است، اما خوشبختانه، در اغلب موارد بهبودی حاصل می‌شود و صورت به همین شکل باقی نمی‌ماند. در ادامه، اطلاعات کاملی درباره این بیماری در اختیارتان قرار می‌دهیم تا بیشتر بدانید و به درمان امید داشته باشید.
آشنایی با فلج بلز در کودکان و نوجوانان
فلج بلز در کودکان و نوجوانان همان ضعف ناگهانی و از کارافتادن یک‌باره و ناگهانی یک سمت صورت است. این وضعیت به‌دلیل اختلال در در عملکرد عصب هفتم مغزی (عصب فاسیال) رخ می‌دهد. این عصب حرکات صورت مثل لبخند، پلک‌زدن، بالا کشیدن ابرو و حتی بخشی از چشایی را برعهده دارد.
اگر عصب فاسیال آسیب ببیند یا دچار التهاب و فشار شود، ماهیچه‌های صورت، موقتاً ضعیف یا بی‌حرکت می‌شوند. کودکی که به این بیماری مبتلا می‌شود، چهره‌ای با حالت افتاده در یک سمت پیدا می‌کند. این وضعیت دردناک نیست و در بسیاری از مواقع، بهبود پیدا می‌کند.
کودک و نوجوانی که به فلج بلز دچار می‌شود، مشکلی بابت حس لامسه ندارد، اما گاهی از بی‌حسی در بخشی از صورت خود شکایت می‌کند که در واقع، ناشی از ناتوانی در حرکت‌دادن آن بخش از صورت است و نه از دست‌دادن حس.
دلایل ابتلا به فلج بلز در بچه‌ها
فلج بلز یک وضعیت و بیماری ایدیوپاتیک (Idiopathic) است. منظور چیست؟ یعنی ریشه و خاستگاه دقیقاً مشخصی ندارد. بااین‌حال، پژوهش‌ها و شواهد تجربی متنوع نشان می‌دهند که بعد از این مشکلات، احتمال بروز فلج بلز در نوجوانان و کودکان بیشتر می‌شود:
- ابتلا به یک عفونت؛
- التهاب و تورم عصب صورت.
در واقع، عفونت و التهاب یا ورم‌کردن عصب باعث اختلال در عملکرد آن می‌شوند.
علائم فلج صورت در کودکان و نوجوانان
هر سمت از صورت یک عصب موسوم به عصب فاسیال دارد. وظیفه کنترل عضلات هر سمت هم به‌عهده همان عصبی است که در هر سمت قرار گرفته است. وقتی عصب فلج می‌شود، دیگر به‌درستی کار نمی‌کند. در این بیماری، معمولاً ضعف عضلات صورت به‌طور ناگهانی و در طول یک تا دو روز رخ می‌دهد.
قبل از شروع فلج ماهیچه‌ها، امکان دارد که کودک یا نوجوان دچار درد گوش یا فک شود و به صدا حساسیت شدیدی پیدا کند. از نشانه‌های دچارشدن به این بیماری باید بروز نشانه‌های زیر در سمتی که فلج می‌شود هم اشاره کنیم؛ ایجاد مشکل در:
- لبخند زدن؛
- بالا بردن ابرو؛
- باد کردن گونه؛
- بستن کامل چشم؛
- مشکل در نوشیدن با نی؛
- دشواری در تکلم و صحبت کردن؛
- بلندتر شنیده شدن صداها در همان گوش؛
- کاهش حس چشایی روی همان سمت زبان؛
- سختی در نگه‌داشتن غذا یا مایعات داخل دهان.
تشخیص فلج بلز کودکان و نوجوانان
در بیشتر موارد، برای تشخیص فلج بلز کودکان و نوجوانان نیازی به آزمایش نیست. زمانی که بچه‌ها دچار ضعف ناگهانی در بخشی از صورت می‌شوند که هم بخش بالا و هم پایین صورت را درگیر می‌کند، پزشکان معمولاً تشخیص را قطعی می‌دانند.
در موارد زیر به انجام آزمایش‌های مختلف از جمله MRI یا CT اسکن، پونکسیون کمری (نمونه‌گیری از مایع نخاع) و آزمایش خون نیاز است:
- ضعف یا علائم در سایر نقاط بدن؛
- ضعف فقط در بخش پایینی صورت؛
- نقص ایمنی یا وجود بیماری‌های خودایمنی.
اگر کودک بسیار بیمار به نظر برسد هم نیاز به پیگیری‌های مختلف و آزمایش به‌وجود می‌آید.
درمان فلج بلز در کودکان و نوجوانان
روش‌های مختلفی برای درمان فلج بلز نوزاد و کودکان یا نوجوانان استفاده می‌شوند. پزشک معالج بنا به شدت بیماری و علائم هر کودک یا نوجوان، دست‌به انتخاب مناسب‌ترین روش می‌زند.
۱.استروئیدها
از استروئیدها معمولاً برای درمان در مواردی استفاده می‌شود که سه روز از علائم‌شان گذشته است. این درمان‌ها در بزرگسالان مؤثر است و هنوز قطعاً مشخص نیست که برای کودکان و نوجوانان هم ضروری است یا خیر. بااین‌حال، چون در بزرگسالان مؤثرند و دوره مصرف کوتاه‌مدت آن‌ها ایمن است، اغلب پزشکان توصیه به مصرف می‌کنند.
۲.داروهای ضدویروس
در موارد شدید ابتلا به فلج صورت، مثلاً زمانی که یک سمت صورت کاملاً بی‌حرکت شده، احتمال دارد که از داروهای ضدویروس هم استفاده شود. دلیل آن احتمال نقش ویروس هرپس سیمپلکس در بروز این بیماری است. البته هنوز مشخص نیست که این داروها در بهبود کامل مؤثر باشند.
۳.روش‌های درمانی دیگر
درمان‌های حمایتی دیگری به‌شرح زیر هم در برخی از موارد استفاده می‌شوند:
- فیزیوتراپی و تمرینات حرکتی صورت؛
- استفاده از قطره چشمی و پماد محافظ؛
- استفاده از استامینوفن یا ایبوپروفن برای درد؛
- گاهی بستن چشم برای جلوگیری از خشکی و آسیب قرنیه.
همیشه راهی هست!
به‌روش‌های مختلف و با مراجعه به متخصصان متبحر، امکان درمان و بهبود فلج بلز در کودکان و نوجوانان وجود دارد. اگر فرزند یا یکی از اطرافیان شما دچار این وضعیت شده، نگران نباشید و آرامش خودتان را حفظ کنید. بدانید که با مراجعه به یک مرکز معتبر با سابقه خوش و تجربه زیاد، نظیر کلینیک مهنام می‌توانید در مسیر درست روند درمان قرار بگیرید و با روش‌های مختلف از جمله فیزیوتراپی و…، نتایج کم‌نظیر و رضایت‌بخش بگیرید.
